Een korte en complete uitleg van de instanties waarop je je als student kan beroepen.
De Examencommissie
Het College van Beroep voor de examens (CBE/COBEX)
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS)
Het klachtenloket
De studentenombudsman
De Examencommissie
Waar houdt de examencommissie zich mee bezig?
Elke opleiding of groep van opleidingen aan een onderwijsinstelling heeft een examencommissie. De examencommissie is het orgaan dat op objectieve en deskundige wijze vaststelt of een student voldoet aan de voorwaarden van de onderwijs- en examenregeling (OER) ten aanzien van kennis, inzicht en vaardigheden die nodig zijn voor het verkrijgen van een diploma.
De examencommissie is verantwoordelijk voor de uitgifte van diploma’s. Dit is terug te vinden in de artikelen 7.11 en 7.12 van de WHW en artikel 7.4.6 van de WEB. Naast de uitgifte van diploma’s heeft de examencommissie ook andere bevoegdheden, die zijn te vinden in artikel 7.12b van de WHW en artikel 7.4.5a van de WEB:
De examencommissie houdt zich ook bezig met:
De beoordeling van vrijstellingsverzoeken voor tentamens.
Het niveau van de examens en tentamens.
Het vaststellen van richtlijnen en waarborgen binnen de OER.
Het aan de student ontnemen van het recht om bepaalde tentamens te maken wanneer er sprake is van fraude. De examencommissie kan het bestuur van de onderwijsinstelling adviseren om de student uit te schrijven wanneer er sprake is van fraude.
Het behandelen van en bemiddelen bij geschillen over de becijfering van een tentamen of bij beoordeling van papers, scripties en werkstukken.
Het verlenen van toestemming voor een zelf samengesteld onderwijsprogramma.
Bindende studieadviezen.
Als student kun je een verzoekschrift indienen bij de examencommissie. Een verzoek houdt in dat je zelf een voorstel doet dat de examencommissie kan honoreren of kan afwijzen. De examencommissie is bevoegd om te oordelen over verzoeken die samenhangen met het (verdere) verloop van je opleiding. Voorbeelden van verzoeken die een student kan doen zijn:
verzoek tot vrijstelling van tentamens
verzoek tot verlenging van de geldigheidsduur van je studieresultaten
verzoek tot een extra tentamenkans
Als je een verzoek hebt ingediend bij de examencommissie, geeft de examencommissie de student meestal de kans om gehoord te worden. De examencommissie moet een beslissing nemen ten aanzien van het verzoek binnen een bepaalde termijn. Deze termijn kan per onderwijsinstelling en examencommissie verschillen. Tegen een beslissing van de examencommissie kun je binnen zes weken beroep instellen bij het College van Beroep voor de Examens (zie hieronder).
Hoe je contactgegevens van de examencommissie kunt vinden, is per onderwijsinstelling verschillend. Vaak kun je via de website van de onderwijsinstelling een pagina vinden waar uitleg wordt gegeven over het indienen van verzoekschriften, contact en termijnen. Daar vind je ook vaak een format voor de verzoekschriften. Vaak kunnen deze online worden ingevoerd. Per onderwijsinstelling/examencommissie kan het format net wat anders kan zijn.
Waar houdt het CBE/COBEX zich mee bezig?
Het College/Commissie van Beroep voor de Examens (CBE/COBEX)
Elke universiteit of hogeschool heeft een eigen College van Beroep voor de Examens. Dit is een onafhankelijk college, ingesteld bij de Wet op hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (artikel 7.60 WHW). Elke MBO-instelling heeft een eigen Commissie van Beroep voor de Examens. Dit is een onafhankelijk college, ingesteld bij de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (artikel 7.5.3 WEB). Het heet dus net wat anders, maar in principe komen de twee organen overeen. Voor het gemak noemen wij beide organen hieronder CBE.
Bij het CBE kan je in beroep gaan tegen een besluit. (In de FAQ lees je het verschil tussen een beroep en een bezwaar). De leden van het CBE zijn van verschillende faculteiten afkomstig, en vaak zijn ook studenten lid. In de WHW staat het CBE genoemd in artikel 7.60 en 7.61. In 7.61 wordt aangegeven wat haar bevoegdheden zijn. In de WEB staat het CBE genoemd in artikel 7.5.3 en 7.5.4. In 7.5.4 wordt aangegeven wat de bevoegdheden zijn.
Elke student die door een beslissing van de examencommissie of van een examinator rechtstreeks in zijn of haar belang is getroffen, kan bij het CBE terecht. Tegen alle beslissingen van de examencommissie en van examinatoren (docenten) kun je dus in beroep bij het CBE. Voorbeelden van gevallen waartegen je in beroep kunt gaan bij het CBE zijn o.a.:
Bindend negatief studieadvies
Toelating tot examens
Toelating tot masteropleiding
De uitslag van een tentamen
Besluiten op verzoeken om tentamens op een ander moment of mondeling af te leggen
Scriptie beoordelingen
Weigering voor vrijstelling van vakken
Beslissingen met betrekking tot goed- of afkeuring van een vakkenpakket
Als er geen beslissing is genomen binnen de daarvoor gestelde wettelijke termijn. Bijvoorbeeld als je tentamen niet wordt nagekeken.
Heel belangrijk bij het CBE is dat je binnen 6 weken na ontvangst van de beslissing waartegen je in beroep wilt gaan, een beroepschrift opstuurt naar het CBE. Als je later bent, heb je pech. Je beroep wordt dan niet meer in behandeling genomen.
In beroep gaan bij het CBE is geheel gratis en het doel is om de, in jouw ogen, onterechte beslissing ongedaan te maken.
Hoe ziet een standaard beroepschrift eruit? Zie de FAQ!
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS)
Tegen besluiten van het CBE of van het College van Bestuur kun je in hoger beroep gaan bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, gevestigd in Den Haag. Dit is de hoogste bestuursrechter en deze is geheel onafhankelijk van de onderwijsinstelling. Nadat je de hele interne juridische procedure hebt doorlopen, kan je een beroepschrift opsturen naar de ABRvS. Er worden dan wel griffiekosten berekend, 51 euro per beroep. Als je beroep instelt bij de ABRvS wordt er een zitting gepland. De ABRvS kent wachttijden van een aantal maanden. De uitspraak kan hierdoor een tijdje op zich laten wachten. Deze uitspraak is het ‘einde van de rit’ en er staat hierna niet nog een andere mogelijkheid open om je gelijk te halen.
Wat is het klachtenloket?
Het klachtenloket
In de wet is bepaald dat elke onderwijsinstelling een klachtenloket moet hebben. Het moet voor een student namelijk makkelijk zijn om een klacht in te dienen. Als de onderwijsinstelling een besluit heeft genomen, kan je daartegen vaak in bezwaar of beroep. Er kunnen echter ook dingen gebeuren op de opleiding waar je niet tevreden mee bent, waarbij het niet mogelijk is om hiertegen in bezwaar of beroep te gaan. Dit kan bijvoorbeeld als je ontevreden bent over de dienstverlening of hoe je door leraren of andere medewerkers behandeld wordt. Zo gebeurt het nogal eens dat studenten vinden dat ze niet goed begeleid worden bij diverse opdrachten. Uiteraard raden we aan om eerst informeel met de betrokkenen om de tafel te gaan zitten. Mocht dit niet tot de gewenste uitkomst leiden, is het verstandig om officieel een klacht in te dienen.
In het studentenstatuut van je instelling staat genoemd waar je jouw klacht kunt indienen en binnen hoeveel tijd de instelling met een antwoord moet komen. Vaak kun je in eerste instantie de klacht indienen bij de examencommissie. Als je dan niet tevreden bent met de behandeling, dan kun je de procedure voorzetten bij het college van beroep voor de examens.
De studentenombudsman
Er zijn binnen een aantal onderwijsinstellingen ombudsmannen benoemd die klachten van studenten behandelen die niet voor beroep of bezwaar in aanmerking komen. Die klachten zijn zeer uiteenlopend en kunnen bijvoorbeeld gaan over scriptiebegeleiding, onderwijsadministratie of over procedures die mogelijk niet goed gevolgd zijn. Een ombudsman kan als onpartijdige, onafhankelijke derde bemiddelen om de klacht zo snel mogelijk op te lossen. De ombudsman heeft ook de bevoegdheid om informatie bij medewerkers op te vragen en om de klacht te beoordelen. Elke ombudsman werkt volgens een reglement dat door zijn of haar instelling is gemaakt en dat is goedgekeurd door de medezeggenschap. Daarin staat onder meer dat de ombudsman aan geen enkel orgaan ondergeschikt is. Bovendien kan de ombudsman aanbevelingen doen om dergelijke klachten in de toekomst te voorkomen.
Op veel instellingen ontbreekt momenteel nog een studentenombudsman. De Vereniging Ombudsmannen in het Hoger Onderwijs (VOHO) kan helpen met het verschaffen van informatie voor het instellen van een ombudsman.
Wat doet een studentenombudsman?
Momenteel is een studentenombudsman te vinden bij de volgende instellingen:
Hogescholen
Hogeschool Arnhem en Nijmegen
Zuyd Hogeschool
Universiteiten
TU Delft
Universiteit Leiden
Vrije Universiteit
